Rocky Linux 10

დავით მაჭახელიძე

გამოვიდა Rocky Linux 10.0-ის ახალი ვერსია, Red Hat Enterprise Linux-ის თავსებადი რებუილდი, რომელიც CentOS-ის შემცვლელად პოზიციონირებს. ეს ვერსია დაფუძნებულია Red Hat Enterprise Linux-ზე და სრულად თავსებადია RHEL 10-ისა და CentOS 10 Stream-ის პაკეტებთან. Rocky Linux 10-ის მხარდაჭერა 2035 წლამდე გაგრძელდება. Rocky Linux-ის ISO სურათები ხელმისაწვდომია x86-64-v3, aarch64, ppc64le (IBM POWER), s390x (IBM Z) და riscv64 არქიტექტურებისთვის. ასევე ხელმისაწვდომია live ანაწყობები GNOME და KDE დესკტოპებით, კონკრეტულად x86_64 პლატფორმისთვის.

CentOS-ის წარმოებულებთან თავსებადობის თვალსაზრისით, Rocky Linux აგრძელებს Red Hat-ის ბრენდთან და RHEL-ის საკუთრებად მიჩნეულ კომპონენტებთან დაკავშირებული პაკეტების ფრთხილად წაშლას, როგორიცაა redhat-, insights-client და subscription-manager-migration. საერთო ჯამში, Rocky Linux 10.0-ის გამოშვება შეიძლება ჩაითვალოს RHEL 10.0-ის კლონად. მხარდაჭერილია მხოლოდ 64-ბიტიანი არქიტექტურები, 32-ბიტიანი არქიტექტურები არ არის მხარდაჭერილი (32-ბიტიანი აპლიკაციების გასაშვებად ხელმისაწვდომია თავსებადობის ბიბლიოთეკები და 32-ბიტიანი კომპაილერები).

სხვა გაუმჯობესებებთან ერთად, Rocky Linux-მა მიიღო მნიშვნელოვანი გაძლიერებები RISC-V სისტემებისთვის, მათ შორის StarFive VisionFive 2 (VF2) და SiFive HiFive Premier P550 დაფების მხარდაჭერა, ასევე QEMU-ს გაუმჯობესებული მუშაობა. გარდა ამისა, ხელმისაწვდომია შემდეგი სპეციალიზებული საცავები და SIG-ები:

  • plus – საცავი დამატებითი პაკეტებით, მათ შორის Valkey 8.0.3 (Redis-ის ფორკი).
  • NFV – საცავი ვირტუალური ქსელური მოწყობილობებისთვის, შემუშავებული SIG-ჯგუფ NFV (Network Functions Virtualization)-ის მიერ.
  • CRB (Code Ready Builder) – სპეციალური საცავი დეველოპერებისთვის.
  • RT – საცავი რეალურ დროში მომუშავე სისტემებისთვის.
  • HighAvailability და ResilientStorage – საცავები მაღალი ხელმისაწვდომობის სისტემების შესაქმნელად.
  • SAP და SAPHANA – საცავები SAP-ისა და SAP HANA-სთვის, მათ შორის resource-agents, sap-hana-ha, sap-cluster-connector და vhostmd.

Red Hat-ის პოლიტიკაში ბოლო დროს განხორციელებული ცვლილებების კონტექსტში, Rocky Linux 10-ის დეველოპერები თანამშრომლობენ OpenELA ინიციატივასთან, რომელიც Oracle-თან და SUSE-სთან თანამშრომლობით შეიქმნა. ეს ინიციატივა იყო პასუხი Red Hat-ის პოლიტიკაში განხორციელებულ ცვლილებებზე, რომელიც ეხებოდა RHEL-ის rpm პაკეტების საჯარო ხელმისაწვდომობას და git.centos.org-დან გადასვლას. Red Hat-მა შეწყვიტა RHEL-ის გამოშვებებისთვის ბირთვისა და პაკეტების საწყისი კოდის საჯარო გამოქვეყნება, სანაცვლოდ მათ ფასიან მომხმარებლებს Red Hat Customer Portal-ის მეშვეობით აწვდის, სადაც EULA (End-User License Agreement) კრძალავს კოდის ხელახლა გავრცელებას წარმოებული დისტრიბუციებისთვის. ახლა ისინი წყაროებს მხოლოდ CentOS Stream-ის გავლით გვთავაზობენ, მაგრამ ის არ არის ბინარულად თავსებადი RHEL-თან და არ იძლევა RHEL-ზე დაფუძნებული თავსებადი დისტრიბუციების შექმნის საშუალებას.

Rocky Linux შემუშავებულია არაკომერციული ორგანიზაცია Rocky Enterprise Software Foundation (RESF)-ის ხელმძღვანელობით, რომელიც დარეგისტრირებულია როგორც საჯარო სარგებლობის კორპორაცია (Public Benefits Corporation) და არ არის დაკავშირებული არც ერთ კონკრეტულ კომპანიასთან. ორგანიზაციის დამფუძნებელი არის გრეგორი კურცერი (Gregory Kurtzer), CentOS-ის შემქმნელი, რომელმაც გადაწყვიტა უარი ეთქვა საკუთარ კომპანიაზე და მთლიანად მოეხმარა თავი ღია კოდის პროექტების განვითარებისთვის, საზოგადოების მართვისთვის, თანხების მოძიებისთვის და უსასყიდლოდ მუშაობისთვის. Rocky Linux-ის საწყისი განვითარება დააფინანსა კერძო კომპანია Ctrl IQ-მ, რომელმაც 26 სრულ განაკვეთზე დასაქმებული დეველოპერი უზრუნველყო. ამჟამინდელ და წარსულ სპონსორებს შორის ჩამოთვლილია ისეთი მსხვილი კომპანიები, როგორიცაა Google, Amazon Web Services, GitLab, MontaVista, 45Drives, OpenDrives და NAVER Cloud.

გააზიარეთ: