KDE Linux: ოფიციალური Linux დისტრიბუტივი

დავით მაჭახელიძე

KDE პროექტი ავითარებს საკუთარ ატომარულ Linux დისტრიბუციას სახელწოდებით KDE Linux, და ტესტირების ვერსიები უკვე ხელმისაწვდომია გადმოსაწერად. ეს დისტრიბუცია გთავაზობთ Plasma დესკტოპის ახალ გამოცდილებას, უშუალოდ მისი შემქმნელებისგან, მესამე მხარის მოდიფიკაციების გარეშე.

ტრადიციული Linux დისტრიბუციებისგან განსხვავებით, რომლებიც KDE Plasma-ს საკუთარი მორგებებით აწვდიან, KDE Linux წარმოადგენს „სარეფერენციო იმპლემენტაციას“, რომელიც ზუსტად აჩვენებს, თუ როგორ სურთ KDE-ის დეველოპერებს დესკტოპის გარემოს ვიზუალი და ფუნქციონირება.

ამჟამად, მომხმარებლები KDE Plasma-ს გამოცდილებას იღებენ ისეთი დისტრიბუციებიდან, როგორებიცაა Kubuntu, Manjaro, ან Fedora KDE Spin. თუმცა, ამ დისტრიბუციებს, როგორც წესი, აქვთ საკუთარი ბრენდინგი, პროგრამული უზრუნველყოფის არჩევანი და კონფიგურაციის ცვლილებები, რამაც შეიძლება შეცვალოს მომხმარებლისთვის განკუთვნილი გამოცდილება.

ეს ცვლილება ასახავს იმ ფაქტს, რომ Linux დესკტოპის გარემოები სულ უფრო მეტად ხდებიან დამოუკიდებელი პლატფორმები. მაგალითად GNOME და GTK4/libadwaita: დეველოპერები, როგორც წესი, GNOME აპებს GNOME ტექნოლოგიების გამოყენებით ქმნიან და GNOME-ის დიზაინის მითითებებს იცავენ, ვიდრე, ვთქვათ, Ubuntu-ს.

დესკტოპის გარემოს შემქმნელებისთვის, ეს პლატფორმული მიდგომა უზრუნველყოფს მათი ხედვის მომხმარებლამდე შეუცვლელად და დაუზუსტებლად მიღწევას.

KDE Linux (კოდური სახელწოდებით „პროექტი ბანანი“) არის ახალი, გამორჩეული Linux-ზე დაფუძნებული ოპერაციული სისტემა, რომელსაც KDE პირდაპირ ფლობს და ავითარებს და ის „სარეფერენციო იმპლემენტაციას“ წარმოადგენს.

რითი განსხვავდება ის KDE neon-ისგან? Neon არის პოპულარული გზა KDE Plasma-ის უახლესი ვერსიებით სარგებლობისთვის, მაგრამ ეს არის Ubuntu-ზე დაფუძნებული დისტრიბუცია დამატებითი რეპოზიტორიებითა და გაუმჯობესებებით. არსებითად, ის აგებულია სხვის დისტრიბუციაზე, რომელზეც KDE-ის დეველოპერებს მცირე კონტროლი აქვთ.

KDE Linux არის გამორჩეული OS, ფუნდამენტურად განსხვავებული KDE neon-ისგან. ის Arch Linux-იდან არის მიღებული (მაგრამ ის არ არის „Arch-ზე დაფუძნებული“ დისტრიბუცია და pacman არ არის დაყენებული), აქვს მხოლოდ წაკითხვადი საბაზისო სისტემა, იყენებს ატომურ, გამოსახულებაზე დაფუძნებულ A/B განახლებებს უკან დაბრუნების ფუნქციით systemd-sysupdate-ის საშუალებით. ის ექსკლუზიურად Wayland-ისთვის არის შექმნილი; X11/Xorg სესია არ არსებობს.

ამ „უცვლელ“ მოდელს, სადაც ძირითადი ოპერაციული სისტემა არის მხოლოდ წაკითხვადი და დაცული გამოსახულება, აქვს უპირატესობები ტრადიციულ მიდგომასთან შედარებით. ის ხელს უწყობს სისტემის შემთხვევითი დაზიანების თავიდან აცილებას და უზრუნველყოფს საიმედო, ატომურ განახლებებს. თუ განახლება ვერ მოხერხდა, სისტემას შეუძლია დაუბრუნდეს წინა სამუშაო მდგომარეობას.

მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ უცვლელი Linux დისტრიბუციები სულ უფრო პოპულარული ხდება და ბევრ უპირატესობას იძლევა, რაც მათ ყოველდღიური გამოყენებისთვის უფრო შესაფერისს ხდის, მათ ნაკლოვანებებიც აქვთ: OS განახლებები დიდია და საჭიროებს გადატვირთვას მათი გამოსაყენებლად.

„KDE Linux ფუნქციონირების დიდი ნაწილისთვის Systemd-ზეა დამოკიდებული. განახლებები ატომურია და A/B გამოსახულებაზეა დაფუძნებული, ბოლო 5 OS გამოსახულებისთვის ავტომატური Btrfs სნეპშოტებით. მხარდაჭერილია მხოლოდ Wayland სესია. აპლიკაციები ძირითადად Flatpak-დან და Snap-დან მოდის,“ ნათქვამია ოფიციალურ ვებგვერდზე.

ამ უცვლელი მიდგომის მიღებით, KDE პროექტი იყენებს OS მართვის თანამედროვე, საყოფაცხოვრებო ტექნიკის მსგავს მიდგომას. ამით ის მიზნად ისახავს საიმედო და საუკეთესო Plasma გამოცდილების მიწოდებას როგორც საბოლოო მომხმარებლებისთვის, ასევე დეველოპერებისთვის.

მომხმარებლის პერსპექტივიდან, გამოცდილება ნაცნობი რჩება მიუხედავად ქვემდებარე ტექნიკური ცვლილებებისა. Discover პროგრამული ცენტრი ამუშავებს როგორც აპლიკაციების, ასევე OS-ის განახლებებს, და სხვა წყაროებიდან პაკეტების დაყენების ხელსაწყოებიც ხელმისაწვდომია.

პროექტის ვებგვერდი ხაზს უსვამს, რომ KDE Linux არის მოხალისეების მიერ მართული პროექტი „დამალული ხარჯების, რეკლამების და თქვენი პირადი მონაცემების გაყიდვის გარეშე.“

KDE Linux-ისთვის ჯერ ადრეული ეტაპია. მიმდინარე ვერსია არის „სატესტო“ გამოცემა, და KDE-ის დეველოპერები ნათლად აცხადებენ, რომ ის განკუთვნილია მხოლოდ ენთუზიასტებისა და დეველოპერებისთვის – ანუ მათთვის, ვისაც სურს წვლილი შეიტანოს და კომფორტულად გრძნობს თავს ექსპერიმენტულ სისტემასთან მუშაობისას.

დროთა განმავლობაში, ის Linux მომხმარებლებს შესთავაზებს შესაძლებლობას ისარგებლონ KDE Plasma-ით ისე, როგორც მის შემქმნელებს სურთ, და დეველოპერებს მიაწვდის უფრო სტაბილურ და საიმედო გზას უახლეს KDE ტექნოლოგიებთან მუშაობისთვის.

დამატებითი დეტალები (და ცნობილი პრობლემები) შეგიძლიათ იხილოთ KDE Linux ვიკიზე.

მადლობა, სკოტი!